Dankkaart 2022

 

Olifantshuid

"Als ik een olifantshuid krijg, ga ik juist een zalfje smeren."

Veel gelezen de afgelopen weken, over de olifantshuid. Of je nu een giraf bent of een mier, steevast staat er bij dat je die olifantshuid zou moeten ontwikkelen. En het is ook een hele sterke, populaire en natuurlijk stoere benadering van hoe we beter met elkaar zouden kunnen omgaan. Als iedereen nou even wat meer tegen een stootje kan, dan valt het allemaal wel mee en kunnen we verder. 

Blijkbaar, telkenmale dit woord, zijn we kwetsbaarder dan dat we willen doen geloven. Blijkbaar bouwen we vaak onbewust aan een cultuur die na jaren onwerkbaar wordt. De rationalisaties achteraf zijn dan het pijnlijke bewijs dat we onvoldoende in staat zijn gebleken om vanuit onze eigen natuur te functioneren. 

Geen pleidooi voor een lagere lat, geenszins, maar wel om eens wat vaker stil te staan bij hoe we de dingen doen. Verstilling is vaak naar binnen gericht, zoekt antwoorden in het menszijn. Daar leren we onszelf ‘raakbaar’ te houden. En dat is goed voor je zachte huidje.

Fight, flight or .... just play!

The fight-or-flight respons kennen we allemaal als een automatische lichamelijke reactie van ons zenuwstelsel op het moment dat een situatie niet meer veilig is, als er gevaar dreigt. Nog een stap verder is er sprake van 'freeze', waar de hartslag vertraagt, de luiken dichtgaan en ons lichaam voor dood speelt. 

Maar als je je eenmaal bewust bent van deze automatische reacties, kan je gewoon weer plaatsnemen achter het controlepaneel (lees: je hoofd gebruiken) en jezelf trainen in elke wenselijke copingstrategie. Denk aan de situatie actief oplossen, iets of iemand negeren, steun zoeken, jezelf uiten, rustig afwachten of het beste van alle, spelen met de materie!    

Toon je meester van de situatie door er juist mee te spelen! Want door spel maken je hersenen neurotrofine aan, wat onmisbaar is voor het overleven en groei van zenuwcellen. En daarmee train je de vaardigheid in het omgaan met problemen, het verwerken van emoties en het nemen van beslissingen. 

"We don’t stop playing because we grow old, we grow old because we stop playing." (Bernard Shaw)

Spel laat vooral ook zien dat je intellectuele afstand kan nemen, dat je kan relativeren, zaken in perspectief kan plaatsen. Of het verbindend werkt, hangt af van de goede verstaander; voor jezelf lucht het in ieder geval altijd op om even uit te zoomen en het alledaagse, veelal serieuze, te doorbreken. 

Omdat ze om objectivering vragen, het zelfvertrouwen hooghoudt en ook de ander in zijn waarde laat, is spelen een overlevingsmechanisme van de hoogste kwaliteit. En het houdt de dreigende burn-out buiten de deur!

Glimmers

‘Glimmers’, het tegenovergestelde van ‘triggers’, die we vaak wel kennen van onszelf. Maar ken je ook je kleine momenten van vreugde en geluk? Ze helpen je zenuwstelsel om rustig te zijn en je veilig te voelen.

Vaak gaat het om geuren, smaken, geluiden, beelden die in je verleden gepaard gingen met een gevoel van veiligheid. Onderschat niet het effect daarvan op je mentale welzijn! 

Wat zijn de jouwe? Een gemeend compliment, een goed boek, echt gehoord worden door een vriend(in), het ruisen van de zee, een toneelstuk, een zonsondergang?

Selftalk

Hebben jullie het een beetje leuk samen, jij en je innervoice? 

Het zal je niet verbazen dat de manier waarop je jezelf waarneemt een belangrijke bijdrage kan leveren aan je levensgeluk. Een zelfbeeld dat telkenmale bevestigd wordt, zal een minder levendige innerlijke strijd hoeven voeren dan iemand die een periode van verandering doormaakt (denk aan rouw, burn-out, ziekte, uit de kast komen, relatiebreuk). En elk mens overkomt het, tegenspoed. Dus ook verandering.

Mensen verschillen in hun al dan niet beproefde copingstrategieën. Iedereen heeft zo wel een voorkeur, een neiging, een dominante of goed getrainde manier van 'omgaan met'. De een zit de tijd uit, de ander gaat juist direct oplossen. Weer een ander loopt weg, zoekt steun of trekt zich terug en dat allemaal afhankelijk van context, situatie of moment. 

Maar wat kan ik er dan van leren?

Dat als het gaat om mentale gezondheid je de zogeheten selftalk serieus moet nemen, zeker in tijden van crisis. Van de inhoud van je gedachten dien je je juist dan meer bewust te worden, bijvoorbeeld door ze uit te schrijven. Je zal zien dat er genoeg overtuigingen in je zijn geslopen, waarvan je je nu afvraagt of ze nog wel bijdragen aan je ontwikkeling en geluk of juist in de weg daarvan zijn gaan staan. Is je innerlijke criticus aan het woord?

Slecht een innerlijk conflict of de cognitieve dissonantie vervolgens door een ultieme afweging te maken, want slechts daar (!) wordt je sterker van. Help jezelf en maak keuzes! Ongeacht de tijd die je er voor nodig hebt. 

"Anxiety and worrying are provoked by possibility, not certainty."

Klinkt dit wat kort door de bocht? Het doet misschien niet perse recht aan de diepte van je denken en je voelen. Het is bedoeld om in tijden van crisis het goede te doen. Als het complex kan, kan het dus immers ook eenvoudig, nietwaar?

Want even zo vaak koesteren mensen hun schuldgevoelens, houden ze hun bijna comfortabel geworden problemen in stand, weten ze niet wat ze eigenlijk nodig hebben of willen vragen aan de ander, vinden ze nog een argument om besluiteloos te blijven, doen ze niks want ze zijn bang om te falen (de zelfbenoemde perfectionisten), steken ze hun kop in het zand bij gebrek aan moed of doorzettingsvermogen, verlangen ze direct resultaat zonder het eigen proces te willen aangaan, vergelijken ze zich overmatig met anderen, willen ze eerst erkenning of waardering voordat ze in actie komen, uiten ze steevast bozige kritiek op de ander als excuus om niet naar zichzelf hoeven te kijken, trekken ze zich terug en beklagen zich tevens over gevoelens van eenzaamheid. 

Mocht je je wellicht op momenten hierin herkennen, dan is deze zeer welbedoelde blog voor jou. 

(Inzetjes uit The Upward Spiral (Alex Korb, PhD))